Yapay zekânın geçmişine ufak bir göz attığımızda 1950 yıllarında “insan zekâsını taklit edebilecek makineler” kavramıyla ortaya çıktığını görüyoruz. 1970-1975 ise teknoloji ile birlikte yapay zekânın gelişiminin ivmelendiği biri dönem olarak karşımıza çıkıyor. Peki günümüz? 1 asırlık bir gelişim sürecine doğru giden yapay zekâ bize neler sunuyor? Veya bu gelişim doğrultusunda oluşabilecek sorunlar neler?

Bu yazımda teknoloji ve yapay zekâ ile ilgili kendi görüşlerimi ana başlıklar ile sizlerle paylaşmak istedim.

1. Yapay Zekânın Yükselişi:

Yapay zekâ aslında en basit tanımı ile insan zekâsını taklit eden, belirli fonksiyonları yerine getiren, bilgi toplayan ve topladığı bu bilgiler doğrultusunda kendini geliştiren sistemlerdir.

1950 yıllarında başlayan bu gelişim her yıl katbekat artmaya, kendini geliştirmeye devam etti. Günümüze baktığımızda hemen hemen her sektörde yapay zekânın çok önemli bir konumda olduğunu görebiliriz. Teknolojide yaşanan bu gelişim akıllı cihazlar, otomasyon sistemleri ile gündelik hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldi.

2. Sektörel Dönüşümler:

Yapay zekâ ile verilerin depolanması ve depolanan bu verilerin analizi konusunda çok önemli adımlar atıldı. Bu adımlar iş hayatımızı da önemli ölçüde etkiledi ve etkileme de devam ediyor. Günümüzde yer alan neredeyse her sektör yapay zekâyı kullanmayı ve bu doğrultuda işlerini geliştirmeyi planlıyor aslında.

Sağlık Sektörü:

Sağlık alanında kullanılan algoritmalar ile teşhisin doğruluğu arttırılıyor. Hastanın tedavi süreci iyileştirilmiş oluyor. Ve sağlık sonuçlarının başarı oranı da yapay zekâ ile daha da artmış oluyor. Bence bu alanda gerçekleşen en büyük atılımlardan bir tanesi verilerin hem doktorlar hem de algoritmalar ile birlikte kullanılması. Bir verinin varlığı herhangi bir vaka esnasında geçmişe gitme ve geçmişten doğru kararı bulup bu kararı günümüze uyarlama imkânı sunar. Erken teşhis, doğru teşhis ve bununla birlikte hastanın doğru ve sağlıklı bir iyileşme süreci geçirmesi yapay zekâ ve verilerin iyi bir şekilde analizi ile daha da mümkün olmuştur. Bu şekilde meydana gelebilecek komplikasyonların da önüne geçme aşamasında önemli bir yol kat edilmiştir.

Otomotiv Sektörü:

Otonom araç teknolojilerinin gelişimi yapay zekâ ile sıkı bir ilişki içerisindedir. Araçların otonom bir şekilde çevresini algılaması, kurallara uyması ve doğru zamanda doğru kararı vermesi yapay zekâ ve teknoloji ile mümkündür. Gelecekte otonom araçların trafik kazalarını azaltacağı ve bununla birlikte sürüş konforunu arttıracağı su götürmez bir gerçek olsa da günümüz şartlarını değerlendirdiğimizde durum değişiklik gösteriyor. Çünkü trafikte hâlâ hem insanlı hem de insansız araçlar mevcut. Ani karar verebilme yetisinin gelişmişliği kazayı önlemek açısından doğrudan etkili. Aracın sürücü koltuğunda bir insan varsa bu insanın vereceği karaları otonom aracın iyi bir şekilde analiz etmesi gerekir. Günümüzde en büyük risk aslında burada meydana geliyor. İnsanlı bir aracın verip uyguladığı karar ile otonom bir aracın uyguladığı karar uyuşmaz ise tahmin edeceğiniz üzere kaza kaçınılmaz olur. Bu risk otonom araçların varlığı trafikte %100 olursa bitebilir belki ama bu seferde sistemsel hatalardan meydana gelebilecek kazaların riskleri ortaya çıkacak. Anlaşılan o ki uzun bir süre trafikte kaza riski devam edecek gibi gözüküyor.

Eğitim Sektörü:

Her öğrencini aynı alana yatkın olması veya bir öğrencinin bütün alanları yatkın olması çok mümkün değildir. Bu sebeple öğrencinin kariyeri, eğitim hayatı açısından doğru alana yönelmesi çok ama çok önem arz etmektedir. Veri analitiği ve öngörücü analizler ile de öğrencinin performanslarının gözlemlenmesi daha da mümkün hale gelmiştir. Böylece öğrenciler daha doğru bir şekilde yönlendirilmiştir. Doğru alana yönelmeleri başarı yüzdesini ve hayat kalitesini arttıran en önemli faktörler arasındadır. Yapay zekâ ile öğrencinin daha doğru karar vermesi yönünde birçok engel kaldırılmış ve ardında atacağı adımlarda kullanacağı eğitim öğretim materyalleri de teknoloji ile daha çeşitlenmiştir. Doğru bilgiye ulaşma ve araştırma yapma, teknoloji ile daha da mümkün hale gelmiştir.

3. İş Dünyasında Yapay Zeka:

Otomasyon sistemlerinin gündelik hayatın vazgeçilmez bir parçası olduğunda bahsetmiştik. İş dünyası bu sistemler ile bambaşka bir seviye atladı bana kalırsa. Sanayi Devrimi ile artan üretim ve istihdam yapay zekâ ve teknolojinin gelişimi ile iş dünyasında da önemli değişiklikler yaşanmasına sebep olmuştur. Bir insanın ürettiği ürünü otonom araçlar hem daha kısa sürede üretmekte hem de hata oranını önemli ölçüde azaltmaktadır. Yani hem başarılı hem rutin hem de tekrarlayıcı bir konuma yerleşmiştir. İleride bir çok alanda insan gücü yerine teknolojiden yararlanılacağı aşikâr ama unutmamak gerekir ki yapay zekânın ve otomasyon sistemlerinin varlığı yine insan ile mümkün olacağı için yok olabilecek istihdam kollarının yerine birçok yeni alanın açılması muhtemeldir.

4.Etik ve Güvenlik Sorunları:

Teknolojiler artık günümüzün vazgeçilmez bir parçası oldu demiştik. Hemen hemen hepimiz birçok işimizi internet üzerinden yürütüyoruz. Alım satım yapmak, online kurslar almak, sosyal medya kullanmak, görüşmeler yapmak ve saymakla bitmeyecek birçok faaliyeti internet üzerinden dolayısıyla da şirketlerin sağlamış olduğu imkanlar doğrultusunda yürütüyoruz. Bu faaliyetleri yaparken de göremeyeceğimiz bir ayak izi bırakıyoruz aslında. Verilerin bir kısmı bu şekilde oluşuyor. İnternet üzerinden yapmış olduğumuz her şeyin karın üzerinde yürümek gibi bir izi mevcut aslında. Bana kalırsa günümüzde teşkil eden en büyük sorun bu. Verilerimizin geçmemesi gereken kişilerin ellerine geçmesi. Şirketler veri güvenliği ve verilerin saklanması konusunda hem şeffaf olmalı hem de gereken önemi vermeleri gerekiyor. Çünkü veri gizliliği ve mahremiyet sorunları önemli bir etik değer taşımaktadır. Teknolojinin daha da gelişmesi bu sorunların önlenmesi açısından fayda sağlasa da ben teknoloji ne kadar gelişmiş olursa olsun hep bir risk unsurunun bulunduğu kanaatindeyim. Kısacası teknoloji olduğu sürece veri gizliliği ve mahremiyet sorunlarının varlığını az veya çok olarak değişiklik gösterebilir belki ama kesin olarak sürdüreceğini düşünüyorum.

5. Sonuç:

Konuyu biraz daha toparlayacak olursak yapay zekâ büyük fırsatları beraberinde getiren heyecan verici bir teknoloji olarak karşımıza çıkıyor. Ancak bu fırsatların doğru bir şekilde kullanılması çok ama çok önemli. Herkes bu anlamda kendi üstüne düşen görevleri yerine getirdiği zaman yaşanabilir, güvenli bir ortamın oluşmaması için sebep kalmamış oluyor. Ama dediğimiz gibi herkesin sorumluluk bilinci ile üzerine düşen görevi yapması gerekmektedir. Bu şekilde daha adil, sürdürülebilir ve insan odaklı bir gelecek mümkün olabilir.

===> https://medium.com/@enes.1berke/yapay-zekan%C4%B1n-gelece%C4%9Fi-teknolojik-devrimin-yolculu%C4%9Fu-c4a56d8318bf